58. Ljóð Útigangar

Höfundur: Guðmundur Árni Valgeirsson

Auðbrekku

f: 11.11.1923 d: 17.041976 

 

ÚTIGANGAR

 

Kvöldroðinn síðustu geislana gaf

okkar göfugu jörð þennan daginn,

gullbylgjan faðmaði himin og haf,

heillaði og ljómaði upp bæinn.

Fuglarnir sungu hinn síðasta óð

til sólar og friðsællar nætur,

þá rumskaðist fyrst okkar ruglaða þjóð

og rónarnir skriðu á fætur.

 

Í skítnum og slorinu ólust þeir upp,

iðandi gráir af lúsum,

rauðir í andliti, rýrir á hupp,

í rauninni líkastir músum,

með flóttaleg augu, falski á brá

og fólskulegir um trýnin.

En svo mátti tæplega á milli sjá

hvort þeir mannlegri væru en svínin.

 

Þeir höfðu ekki unnið um ára langt bil

og oftast nær sváfu á daginn,

en drukku sig fulla ef færi gafst til

og fóru þá snuðrandi um bæinn.

Þeir rændu úr forstofum fötum og skóm

og falt gáfu öllum sem vildu,

er birta var lítil og buddan tóm

og bognir þá skugganum fylgdu.

 

Körunar voru ekki krásirnar þó

sem þeir kyngdu með slefandi munnum,

af rotnuðum leifum var reyndar nóg

í rusla og ösku tunnum.

Ef bak bið hótel og höfðingjans vegg

var hent, eða losaður pottur,

um matinn þeir börðust með oddi og egg

við útlaga ketti og rottur.

 

Í hálfhrundum skúrræflum héldu þeir til,

(eða hímdu undir gömlum bátum,)

á sumum var tæplega þak eða þil

en þarna var sumblað með látum.

Í einhverju horninu hægðu menn sér

og höfðu það ekkert að dylja.

Misjöfn í viðbrögðum menningin er

og mannlegt að vilja ekki skilja.

 

Þangað komu oft þjóðfrægir menn

og þjóruðu stundum um nætur,

sagt er að einstaka sjáist þar enn

sitja við Bakkusar fætur.

Kvensniftir hænast herrunum að

því herfangið vilja þær hreppa,

þeir ríku fá næði og nætur stað,

en naumlega hinir að skreppa.

 

Sagt er að eitt sinn um sumar kvöld

síðbúinn mætti þar gestur,

maður sem hafði mikil völd

og mér var sagt ágætur prestur.

Hann ætlaði að hefja þar andlegt starf

og uppræta glæpi og lesti.

Menn vita að til þess meira þarf

en munninn á einum presti.

 

Hann sagði þeim um þetta siðalögmál

er sett var í gamla daga,

um karlmanns eðli og konu sál

og hvernig þau mættu sér haga.

Um aldingarða og Evu synd

og engla á himins tröðum,

svo dró hann upp heilmikla helgimynd

af helvíti og fleiri stöðum.

 

En þegar loftið er þungt og slæmt

þarf oft á hressingu að halda,

þarna bauðst staup sem hann þáði, en dræmt

og þurfti ekkert fyrir að gjalda.

En þrotlausar umræður þreyta menn fljótt

og þurrka svo raddböndin hlaupa,

því alltaf jókst presti orðagnótt

og oft var skammt milli staupa.

 

Lagið þeir tóku að söngmanna sið

og svo gerði einnig prestur.

Hann signdi og krossaði kvenfólkið

eins og kappsfullur stríðalinn hestur.

Mjaðarins naut og meira hjá þeim,

því manneðlið enginn heftir.

Kom síðan blindfullur kjagandi heim

um kvöldið þar næsta á eftir.

 

Ég veit ekki hvort þessi saga er sönn,

en svona hún gengur um bæinn.

Mitt í dýrðinni og dagsins önn

er drengurinn talinn laginn.

Hann drottins sauði að sölum ber

að sælli og fegurri landa,

til himinsins, þangað sem eilífðin er,

um eilífð sem hlýtur að standa.